หลายๆ คนคงเคยได้ยินกันว่ารถที่วิ่งด้วยความเร็ว หรือรถที่วิ่งเป็นระยะทางไกลนั้นเวลาจอดควรจะวอร์มเครื่องไว้สักพักนึงก่อนค่อยดับเครื่องยนต์ วันนี้เราจะลองมาดูกันว่าแท้ที่จริงแล้วเป็นอย่างไรกันแน่
สำหรับเครื่องยนต์ไม่มีเทอร์โบ ไม่ว่าจะวิ่งด้วยความเร็วรอบสูงเพียงใด เป็นเวลานานแค่ไหน ก็สามารถดับเครื่องยนต์ได้ทันที เพราะระบบระบายความร้อนสมบูรณ์อยู่แล้ว ไม่มีเหตุจำเป็นใดๆ ที่ต้อง “รอ” เหมือนเครื่องยนต์ติดเทอร์โบ ในระหว่างเดินทางไปต่างจังหวัด ในสถานีบริการริมทาง เรามักพบเห็นรถพิคอัพขนส่งมากมายจอดรถโดยไม่ดับเครื่องยนต์ เคยเข้าไปถามคนขับได้คำตอบว่า “เครื่องมันร้อนดับเลยไม่ได้ ต้องวอร์มไว้ก่อน” “ดับทำไมเดี๋ยวก็ไปแล้ว สตาร์ทบ่อยๆ เปลืองน้ำมัน” หนักสุด คือ “ดับไม่ได้ เดี๋ยวสตาร์ทไม่ติด” ?!? จะมีสักกี่คนที่รู้จริง ว่าเพราะอะไร?
พิคอัพส่วนใหญ่ใช้เครื่องยนต์ดีเซลเทอร์โบเกือบทั้งหมด เพราะให้แรงบิดที่ดี เหมาะกับการบรรทุก ถ้าวิ่งเร็วเทอร์โบก็ทำงานเกือบตลอด เมื่อถึงที่หมายไม่ควรดับเครื่องทันที ไม่ใช่เพราะเครื่องยนต์ร้อน แต่เพราะเทอร์โบมันร้อน (มาก) ต่างหาก ส่วนเปลืองน้ำมัน กับสตาร์ทไม่ติด นี่ผมว่าไม่เกี่ยวกันนะ
เหตุผลเดียวของเรื่องนี้อยู่ที่ “เทอร์โบ” หรือระบบอัดอากาศนั่นเอง เทอร์โบมีหน้าที่อัดอากาศไปยังห้องเผาไหม้ให้มากขึ้นเพื่อเพิ่มกำลังเครื่องยนต์ โดยนำเอาไอเสียส่วนหนึ่งจากเครื่องยนต์กลับไปใช้ใหม่ เมื่อใดที่เร่งเครื่องยนต์ด้วยรอบสูงนานๆ โข่งไอเสียฝั่งขาออกจะร้อนจัด (ถ้ามองตอนกลางคืนได้ จะเห็นเป็นสีแดงเรื่อๆ) วิศวกรจึงต้องออกแบบให้น้ำมันเครื่องส่วนหนึ่ง วิ่งวนไปเลี้ยงแกนเทอร์โบ เพื่อหล่อลื่นและระบายความร้อน ในรถบางรุ่นอาจใช้น้ำจากหม้อน้ำมาช่วยระบายความร้อนอีกแรง (แต่รถส่วนใหญ่ไม่มี)
ลองนึกดูว่าถ้าเราดับเครื่องยนต์ทันที ความร้อนที่สะสมอยู่ในเทอร์โบจะสูงมาก จนน้ำมันเครื่องที่ค้างอยู่ในแกนเทอร์โบไหม้ได้ เพราะระบบไม่หมุนเวียนเนื่องจากเครื่องยนต์ดับ แบบนี้เทอร์โบย่อมชำรุดเสียหายได้มาก แต่ถ้าเรายังไม่ดับเครื่องในทันที จอดนิ่งๆ ให้เครื่องยนต์อยู่ในรอบเดินเบาราว 3-5 นาที (แล้วแต่ความสามารถในการระบายความร้อน) รอให้อุณหภูมิในเทอร์โบลดลงแล้วจึงดับเครื่อง ก็ไม่เกิดความเสียหาย หรือถ้าจำเป็นต้องดับเครื่องยนต์จริงๆ และรู้ตัวว่าอีกประมาณ 5-10 นาทีจะถึง ให้ลดความเร็วลง แล้วใช้เกียร์สูงสุด ด้วยความเร็วคงที่ประมาณ 60-80 กม./ชม. เมื่อถึงที่หมายเทอร์โบจะเย็นลง แล้วสามารถดับเครื่องยนต์ได้ทันที
สำหรับเครื่องยนต์ไม่มีเทอร์โบ ไม่ว่าจะวิ่งด้วยความเร็วรอบสูงเพียงใด เป็นเวลานานแค่ไหน ก็สามารถดับเครื่องยนต์ได้เลยทันที เพราะระบบระบายความร้อนต่างๆ สมบูรณ์ลงตัวอยู่แล้ว ดังนั้น ใครรู้ตัวว่ารถไม่มีเทอร์โบก็ดับเครื่องได้เลยทันที ทุกที่ ทุกเวลา ส่วนรถใครมีเทอร์โบ ถ้าขับแบบปกติ เท้าไม่หนักเกินไป ก็ดับได้เลยเช่นกัน